زمان آغاز واکداری در همخوان های انسدادی زبان فارسی

مقدمه: زمان آغاز واکداری به عنوان یک سرنخ صوتی معتبر جهت افتراق همخوان های انسدادی واکدار و بی واک شناخته شده است و می تواند جهت توصیف یا طبقه بندی طیفی از اختلالات رشدی، عصبی- حرکتی و یا زبانی مورد استفاده قرار گیرد. مقادیر هنجار این متغیر در زبان های متفاوتی استخراج شده و در این مطالعه نیز مقادیر زمان آغاز واکداری در زبان فارسی (گویش معیار) به دست آمد. مواد و روش ها: در مطالعه توصیفی- تحلیلی 4 گوینده فارسی زبان که به صورت ساده و در دسترس انتخاب شده بودند، پس از خواندن 42 تک کلمه فارسی که با همخوان های انسدادی آغاز می شد، در دو مرحله آن ها را تکرار کرده و صدایشان ضبط شد. سپس با نرم افزار praat، مقادیر میانگین برای زمان آغاز واکداری با تحلیل طیف صوتی و موج شکل صوتی بر حسب میلی ثانیه محاسبه گردید. تفاوت های جنسی و نیز تأثیر واکه ها بر زمان آغاز واکداری بررسی شد. یافته ها: بین مردان و زنان فارسی زبان تفاوت معنی داری در زمان آغاز واکداری وجود نداشت (05/0 < p). ارتباط معنی داری بین جایگاه تولید همخوان (05/0 > p) با زمان آغاز واکداری وجود داشت. میانگین و انحراف معیار مقادیر زمان آغاز واکداری برای واج های /b/، /p/، /t/، /d/، /k/، /g/ و /g/ به ترتیب برابر با (7/12) 41/12، (1/18) 27/78، (9/20) 44/89، (8/9) 63/16، (20) 73/100، (1/9) 34/30 و (69/8) 98/23 و برای دو واج گونه [ɟ]، [c] به ترتیب برابر با (7/7) 6/33 و (18) 13/103 میلی ثانیه بود. نتیجه گیری: در زبان فارسی (گویش معیار)، جنسیت کاربران زبان فارسی تأثیری بر زمان آغاز واکداری همخوان های انسدادی آن ها نداشت. هر چند واکه های پسین و باز و جایگاه تولید، مقدار زمان آغاز واکداری را افزایش می داد. زمان آغاز واکداری همخوان های انسدادی بی واک در دامنه «تأخیر واکداری طولانی» قرار داشته و دمشی محسوب می شوند و همخوان های انسدادی واکدار در دامنه «تأخیر واکداری کوتاه» قرار دارند.